«Η επιβίωση στη Μόρια είναι δύσκολη.
20 μέρες έζησα στους δρόμους. Δεν θα μου δίνανε σκηνή αν δεν έβρισκα άλλους επτά. Τελικά μας έδωσαν μία που δεν χωράμε. Ζούμε κυριολεκτικά ο ένας πάνω στον άλλο. Ξυπνάμε και ξεκινάνε οι άνθρωπο-ουρές.
Οι μέρες περνούν με ατελείωτη αναμονή στις ουρές. Για φαγητό, για τα χαρτιά μας, για τις κουβέρτες… και στο τέλος σου λένε ότι “το φαγητό έχει τελειώσει, δεν υπάρχουν αρκετές κουβέρτες, έλα ξανά αύριο, την άλλη εβδομάδα, τον άλλο μήνα”.
Και μέχρι τότε πρέπει να παραμείνεις δυνατός και υγιής, γιατί αν αρρωστήσεις, θα αντιμετωπίσεις μεγάλο πρόβλημα. Στο νοσοκομείο λένε ότι δεν μπορούν να σε εξετάσουν χωρίς χαρτιά και στη Μόρια οι γιατροί είναι πολύ λίγοι.
Και πώς να μην αρρωστήσεις, όταν τα σκουπίδια είναι σε σορούς δίπλα στις σκηνές μας;»
Μαρτυρία από τη Μόρια, Δεκέμβριος 2019
Ποιοι/ες είμαστε
Είμαστε μια ανοιχτή συνέλευση ανθρώπων με ή χωρίς χαρτιά.
Είμαστε μετανάστες/ριες, ντόπιοι/ες και διεθνείς ακτιβιστές/ριες που συστρατευόμαστε κατά των διακρίσεων, του ρατσισμού και του εγκλεισμού. Όλοι μαζί αγωνιζόμαστε για την ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων και την ισότητα.
Συνθήκες διαβίωσης στη Μόρια
Η Ε.Ε. παρουσιάζει τον εαυτό της ως την «μητέρα της ελευθερίας». Ένα τόπο που ανθεί η ισότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δημοκρατία. Οι άνθρωποι που φτάνουν στις ευρωπαϊκές ακτές, έρχονται αναζητώντας τα παραπάνω, αλλά τι βρίσκουνε; Βρίσκουνε ένα μέρος που δεν καλύπτονται ούτε καν οι βασικές τους ανάγκες. Προκειμένου να επιβιώσεις χρειάζεται να έχεις τουλάχιστον ένα κατάλυμα, φαγητό, νερό και ασφάλεια – χωρίς να μιλάμε για αξιοπρεπείς συνθήκες.
Η πρόσβαση σε ένα κατάλυμα, είναι μακράν το μεγαλύτερο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσεις στη Λέσβο. Στη Μόρια ζούνε 17000 άνθρωποι υπό ασφυκτικές συνθήκες σε ένα μικρό παλιό στρατόπεδο. Όσοι έχουν αποκτήσει άσυλο δεν έχουν ούτε καν πρόσβαση σε αυτές τις υποτυπώδεις εγκαταστάσεις και οι επονομαζόμενες «safe-zones», για γυναίκες και ασυνόδευτα παιδιά, είναι μόνο κατά όνομα ασφαλείς. Εξαιτίας της ανεπαρκούς στέγασης, πολλοί άνθρωποί κοιμούνται στους ελαιώνες (jungle) ή στους δρόμους. 
Ο καταυλισμός είναι πολύ βρώμικος. Τα σκουπίδια συσσωρεύονται δημιουργώντας λόφους δίπλα στις σκηνές που παίζουν παιδιά, προκαλώντας τους ασθένειες. Υπάρχουν τεράστια προβλήματα με τα έντομα. Τις βροχερές μέρες, το νερό μπαίνει μέσα στις σκηνές και δεν υπάρχουν αρκετές κουβέρτες ή εστίες θέρμανσης. Δεν υπάρχουν αρκετές τουαλέτες, οι διαθέσιμες είναι βρωμερές και οι άνθρωποι πρέπει να περιμένουν σε ουρές για πάνω από μία ώρα για να τις χρησιμοποιήσουνε. Τα βρωμόνερα και τα σκατά επιπλέουν ανάμεσα από το καταυλισμό, καθώς δεν υπάρχει κατάλληλο δίκτυο αποχέτευσης. Το ρεύμα κόβεται κάθε μέρα στις 7μμ, ενώ το υπάρχων σύστημα είναι ανεπαρκές, προκαλώντας συνεχόμενες διακοπές, αυξάνοντας τον κίνδυνο πυρκαγιάς και ηλεκτροπληξίας.
Κάθε μέρα οι άνθρωποι αναγκάζονται να περιμένουν τρείς-τέσσερις ώρες στην ουρά για φαγητό, επί τρείς φορές την ημέρα, προκειμένου να μην πεινάσουνε. Δεν υπάρχει αρκετό νερό και φαγητό, και το να στέκεσαι στην ουρά μπορεί να γίνει επικίνδυνο εξαιτίας των καυγάδων που πολλές φορές συμβαίνουν. Από ιατρική άποψη το φαγητό είναι απαράδεκτο (δεν περιλαμβάνονται φρούτα, τυριά, γάλα, ενώ το μενού είναι πάντα το ίδιο) και οι άνθρωποι έχουν στομαχικούς πόνους και διάρροια. Δεν υπάρχει φαγητό για τα μικρά παιδιά, ενώ οι γυναίκες που θηλάζουν συχνά δεν μπορούν να παράγουν αρκετό γάλα. Οι άνθρωποι φέρουν σημάδια κακής σίτισης και αναπτύσσουν ασθένειες που έχουν εξαλειφθεί από την Ευρώπη για χρόνια.
Ο καταυλισμός της Μόριας δεν είναι ένας ασφαλής τόπος. Οι καυγάδες και οι κλοπές είναι κάτι το συνηθισμένο, ενώ η αστυνομία δεν κάνει τίποτα. Όταν η αστυνομία εμπλέκεται, δεν το κάνει για την υπεράσπιση των μεταναστών/ριών. Οι άνθρωποι φοβούνται τα βράδια να πάνε στην τουαλέτα και τα ντους δεν είναι ασφαλή. Η κατάσταση στον ελαιώνα (jungle) είναι άθλια, ειδικά για τις γυναίκες, οι οποίες συχνά αντιμετωπίζουν βία και σεξουαλική παρενόχληση.
Η ιατρική φροντίδα εντός και εκτός του καταυλισμού είναι απογοητευτική. Οι λίγοι γιατροί που υπάρχουν δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις πραγματικές ανάγκες.
Για κάθε γραφειοκρατική διαδικασία που αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν, πρέπει να κοιμούνται μπροστά από τα γραφεία ασύλου, μήπως και κερδίσουν μια θέση στην ουρά που οδηγεί σε ένα πιθανό ραντεβού. Οι άνθρωποι περιμένουν για μήνες, αν όχι για χρόνια, στον καταυλισμό, για να πάρουν άσυλο ή όχι. Κατά τη διάρκεια αυτής της αναμονής, σπάνια έχουν πρόσβαση σε βασική εκπαίδευση, ούτε καν τα παιδιά.
Ενώ η Ε.Ε. μιλάει για ανθρώπινα δικαιώματα, διεθνείς συνθήκες και τη νομοθεσία περί ασύλου, δεν μπορεί καν να εγγυηθεί την επιβίωση όλων όσων βρίσκονται εδώ. Τουλάχιστον 12 άνθρωποι, πιθανώς πολύ περισσότεροι, έχουν πεθάνει υπό την προστασία της Ε.Ε.
Αιτίες μετανάστευσης
Προκειμένου να βρεθούν λύσεις σε αυτή την πιεστική κατάσταση, είναι πιο ουσιώδες να επικεντρωθούμε στις αιτίες και όχι στις συνέπειες. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η μετανάστευση δεν είναι ένα αποτέλεσμα τυχαίων παραγόντων. Για αιώνες οι ευρωπαϊκές και οι υπόλοιπες δυτικές χώρες, επικαλούμενες τον «εκπολιτισμό» του υπόλοιπου κόσμου, εγκαθίδρυσαν ένα σύστημα οικονομικής εκμετάλλευσης και ανισότιμων σχέσεων εξουσίας. Οι δυνατοί ψάχνουν τρόπους να κυριαρχήσουνε πάνω στους αδύναμους και να επεκτείνουν την ηγεμονία τους στον χώρο, στους ανθρώπους και στον παραγόμενο πλούτο. Για να γίνουν όλα αυτά, εξαπλώνουν, σαν ιό, την έλλειψη δικαιοσύνης, προκαλώντας κοινωνικοπολιτική αποσταθεροποίηση, θρησκευτικές διαμάχες, εθνοτικές διαιρέσεις, οικονομικούς πόλεμους κτλ.
Για να δικαιολογηθεί η διαρκείς εκμετάλλευση από τα «αναπτυγμένα» κράτη, έπρεπε να εξαπλωθούνε συγκεκριμένες ιδεολογίες. Μία από αυτές είναι ο ρατσισμός που βασίζεται στην πίστη των ιεραρχικών σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων. 
Επίσης υπάρχει ο ιμπεριαλισμός, μια ιδεολογία πολιτιστικής, οικονομικής και στρατιωτικής κυριαρχίας ενός κράτους ή ομάδας κρατών, ενάντια σε άλλα κράτη ή ομάδες κρατών. Οι συνέπειες του είναι ο διαμελισμός των ηπείρων, η διαίρεση των εδαφών σε έθνη και ο χωρισμός ακόμη και οικογενειών από σύνορα.
Μετά έρχεται ο νέο-αποικισμός, μια πολιτική που εφαρμόστηκε από τις αναπτυγμένες χώρες για να εγκαθιδρύσουν, με μια νέα μορφή, την κυριαρχία τους απέναντι σε «ανεξάρτητα» κράτη του πάλαι ποτέ αποικιακού κόσμου. Οι δυτικές χώρες κατέχουν ακόμη σε μεγάλο βαθμό θέσεις εξουσίας και πλούτου, μέσω της ανάμειξής τους σε εθνικές και θρησκευτικές πολιτικές σε όλο τον κόσμο. Προστατεύουν τα συμφέροντά τους, αποσπώντας, για λογαριασμό τους, τον φυσικό πλούτο από τις τοπικές οικονομίες και στηρίζοντας την καπιταλιστική καταπίεση των εργατικών τάξεων σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα για το πώς αυτό συμβαίνει σήμερα. Από τα όπλα που πουλάνε οι δυτικές χώρες στους Ταλιμπάν, τις μολυσμένες εκτάσεις της Νιγηρίας κατά τη διαδικασία εξαγωγής πετρελαίου από την εταιρία Shell, μέχρι την καταστροφή των τοπικών οικονομιών με ψευδό-αναπτυξιακά προγράμματα που υπηρετούν τους μεγάλους οργανισμούς και υποστηρίζουνε δικτατορίες σε όλο τον κόσμο.
Δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε και στη διάσημη λέξη Δημοκρατία. Επανειλημμένα οι ευρωπαϊκές χώρες επεμβαίνουν σε όλο τον κόσμο με την πρόφαση του εκδημοκρατισμού. Στα μέσα του 20ου αιώνα, οι πρώην αποικιακές χώρες κατάστρωναν μυστικά σχέδια υποδαυλίζοντας την πτώση δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων, όπως στο Κονγκό και το Ιράν. Οι χώρες αυτές διασφάλιζαν τα συμφέροντά τους μέσω στρατιωτικών πραξικοπημάτων και υποστηρίζοντας δικτατορίες. Αργότερα, πουλώντας ψεύτικες υποσχέσεις για την απελευθέρωση των ανθρώπων από δικτατορίες, διεξήγαγαν πολέμους όπως στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους είναι σήμερα στην Ευρώπη επειδή η Ευρώπη ήταν εκεί.
Οι συζητήσεις για τη μετανάστευση, περιγράφουν συχνά τους ανθρώπους που έρχονται στην Ευρώπη σαν ένα τεράστιο «κύμα» ή «ροή», συγκρίνοντας το με μια φυσική καταστροφή. Ένα κύμα ή μια φυσική καταστροφή δεν έχει πάντοτε αιτία και δεν μπορεί πάντα να προβλεφθεί ή να αποφευχθεί. Αντιθέτως, όταν η Ε.Ε. περιγράφει την μετανάστευση σαν «φυσική καταστροφή», ξεχνά ότι όχι μόνο εμπλέκεται, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είναι υπεύθυνη για τις συνθήκες που αναγκάζουν τους ανθρώπους να αφήσουνε τις χώρες τους.
Όταν βλέπουμε ευρωπαϊκές χώρες να καταγράφουν ραγδαία ανάπτυξη, είναι συνήθως το αποτέλεσμα τόσων ετών πόνου και καταναγκαστικής εργασίας των αποικιών τους. Αν σήμερα η Ευρώπη προσπαθεί να χειριστεί αυτό που ονομάζει «μεταναστευτική κρίση», θα πρέπει να ανακαλέσει την μνήμη της. Θα πρέπει να κοιτάξει τα αρχεία, τα κείμενα και τις μνήμες που έχουνε στιγματιστεί από τις κυρίαρχες ιδεολογίες που η ίδια ανέπτυξε και που τώρα επιστρέφουν σαν κοινωνικό φαινόμενο. Οι κυβερνήσεις της Δύσης δεν ζήτησαν άδεια όταν ήρθαν στις χώρες μας, γιατί τώρα να ζητήσουμε για τη δική σας;
Οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η εικόνα και η πραγματικότητα της Ε.Ε.
Η Ε.Ε. έχει δύο πρόσωπα. Όπως έχουμε ήδη δει, η μετανάστευση σήμερα είναι απόρροια δράσεων συγκεκριμένων κρατών-μελών. Ενώ η Ε.Ε. έχει ρόλο κλειδί στην ανάπτυξη της μετανάστευσης, κάνει ότι είναι δυνατόν για να κρατήσει τους/τις μετανάστες/ριες μακριά. Ξοδεύει εκατομμύρια ευρώ για την στρατικοποίηση των συνόρων, ενώ ο μισθοφορικός στρατός που έχει στήσει και ονομάζεται Frontex, υποστηρίζει παράνομες επαναπροωθήσεις στη θάλασσα του Αιγαίου που είναι υπεύθυνες για θανάτους και τραυματισμούς. Η πολιτική της Ε.Ε. στοχεύει στην διαίρεση, την αιχμαλωσία και στην υποταγή, παράγοντας εκμετάλλευση διαμέσου του φόβου και της ανασφάλειας. Οι άνθρωποι φυλακίζονται ή αναγκάζονται να ζουν σε άθλιες συνθήκες.
Ο ρόλος των διαχειριστών της εξαθλίωσης δόθηκε σε τοπικές και διεθνείς ΜΚΟ. Σε περιόδους κρίσης, οι ΜΚΟ αναδύονται ως πετυχημένες βιομηχανίες. Τα κεφάλαια που διαχειρίζονται είναι πολλά και μέσω της δουλειάς τους παρέχουν βραχυπρόθεσμες λύσεις, βασισμένες σε ένα κυρίαρχο μοντέλο κατανάλωσης. Φοιτητές, στρατιωτικοί και διοικητικοί υπάλληλοι, εμπλέκονται όλοι σε ένα πανάκριβο πείραμα.
Χρησιμοποιώντας τους/τις μετανάστες/ριες
Οι μετανάστες/ριες χρησιμοποιούνται είτε ως φτηνό εργατικό δυναμικό είτε ως απειλή, με σκοπό να αναπαραχθεί η ιεραρχία και ο κοινωνικός διαχωρισμός. Τα αδέρφια μας έχουν εξαθλιωθεί στην αγροτική βιομηχανία της Ελλάδος, σε συνθήκες οπού η εργασία τους αξίζει ελάχιστα και οι ζωές τους ακόμη πιο λίγο. Επισήμως η Ευρώπη παριστάνει ότι είναι ενάντια στην μαύρη εργασία, αλλά οι βιομηχανίες της βασίζονται στην φτηνή ανασφάλιστη εργασία των μεταναστών/ριών. Την ίδια στιγμή που οι μετανάστες/ριες χρησιμοποιούνται για να κλείσουν τρύπες στην οικονομία, τα ΜΜΕ της Ευρώπης αναπαράγουν ιδέες όπως ότι οι μετανάστες/ριες κλέβουν τις δουλειές των Ευρωπαίων. Όσο για αυτούς/ές που δεν εργάζονται, κατηγοριοποιούνται από τα ΜΜΕ ως εγκληματίες. Ο ρατσισμός και η εκμετάλλευση είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την διαίρεση των κοινωνιών, επιτρέποντας στους κυρίαρχους να αναπαράγουν τις ιεραρχίες και να αυξάνουν την δύναμή τους.
Πολλαπλές φυλακές
Η ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση παράγει ένα σύστημα πολλαπλών φυλακών. Η πρώτη φυλακή είναι ο τόπος καταγωγής. Όσοι/ες δεν έχουν οικονομική ευμάρεια δεν μπορούν να φτάσουν νόμιμα στην Ευρώπη και αναγκάζονται να επιλέξουν επικίνδυνες για την ζωή τους διαδρομές, προκειμένου να διαφύγουν.
Περισσότερες φυλακές περιμένουν αυτούς/ές που αποφασίζουν να μεταναστεύσουν. Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κρατών όπως η Τουρκία, η Λιβύη και το Μαρόκο, η σκλαβιά είναι μία πραγματικότητα και χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. Οι μετανάστες/ριες κρατούνται με τη βία σε αυτά τα κολαστήρια. Όσοι/ες παίρνουν το επόμενο ρίσκο να διασχίσουν την θάλασσα διαμέσω πανάκριβων θάνατο-παγίδων, συλλαμβάνονται και οδηγούνται στις ευρωπαϊκές «δημοκρατικές» φυλακές.
Στα νησιά του Αιγαίου όπως η Λέσβος, η Χίος, η Λέρος, η Κως και η Σάμος, επιβάλλεται γεωγραφικός περιορισμός. Πολλοί άνθρωποι μένουν εκεί για 2 χρόνια ή και περισσότερο, με τις ζωές τους να είναι συνεχώς υπό-διαπραγμάτευση.
Ακόμη και αν καταφέρεις να φύγεις από τα νησιά, δεν μπορείς να φύγεις από την Ελλάδα. Πάλι είσαι αναγκασμένος/η να βρεις ένα τρόπο ώστε να επιβιώσεις, σε ένα κράτος που οι πολιτικές του σου αφαιρούν την δυνατότητα να εργασθείς και αρνούνται να σου παράσχουν τα απαραίτητα για να ζήσεις. Επιπλέον, κάθε μέρα ζεις με τον φόβο της απέλασης στην Τουρκία ή στην χώρα καταγωγής σου. Όσοι/ες πάρουν απορριπτική απόφαση πρέπει να ζήσουν κρυμμένοι/ες, διαφεύγοντας την σύλληψη που θα οδηγούσε στην κράτηση και την απέλαση.
Η νέα ελληνική νομοθεσία – αλλάζοντας τη μάσκα
Η Ε.Ε. δεν μπορεί πια να φοράει την ανθρωπιστική της μάσκα. Οι λογικές της αποτροπής και της τιμωρίας που είναι στον πυρήνα της ευρωπαϊκής πολιτικής, είναι επίσης οι κεντρικές ιδέες στην νέα ελληνική νομοθεσία. Από όταν το κόμμα της «Νέας Δημοκρατίας» ήρθε στην εξουσία τον Ιούλιο του 2019, προώθησε μια νέα αντί-μεταναστευτική πολιτική, κάνοντας την κατάσταση ακόμη χειρότερη, παράγοντας ακόμη περισσότερούς «παράνομους» ανθρώπους χωρίς χαρτιά, έτοιμους να εκβιαστούν ή να φυλακιστούν και να απελαθούν. Εφεύραν νέους τρόπους και δικαιολογίες, ώστε να αυξήσουν κατακόρυφα τις αρνητικές αποφάσεις στη διαδικασία ασύλου. Ένα παράδειγμα που φανερώνει πως αυτό επιτυγχάνεται είναι η αφαίρεση ψυχολογικών κριτηρίων, όπως του PTSD, για την απόφαση ασύλου ή η απόρριψη του χαρακτηρισμού – θύμα ναυαγίου – σε ανθρώπους που κινδύνεψαν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους προς την Ευρώπη. Επιπλέον εισάγεται η έννοια της συμμόρφωσης, υποχρεώνοντας τους/τις μετανάστες/ριες να ακολουθούν άβουλα εντολές. Όπως για παράδειγμα το που θα μετακινηθούν ανά πάσα στιγμή ή την υποχρέωσή τους να γράψουν τα παιδιά τους στα σχολεία παρόλο που δεν υπάρχουν δάσκαλοι, υποδομές, αλλά και ούτε η πολιτική βούληση για να συμβεί αυτό. Η αδυναμία συμμόρφωσης μπορεί να γίνει η αιτία απόρριψης του αιτήματος ασύλου. Την ίδια στιγμή ενδυναμώνεται ο ρόλος της αστυνομίας. Οι αρμοδιότητες για την διαχείριση της μετανάστευσης, έχουν παραδοθεί στο ίδιο υπουργείο που είναι υπεύθυνο για την αστυνόμευση και τις φυλακές. Οι προθέσεις για νέες κλειστές δομές αναβαθμίζουν επίσης τον ρόλο της αστυνομίας, όπως και η δυνατότητα διενέργειας συνεντεύξεων ασύλου από αστυνομικούς.
Αντεπιτιθέμενοι
Πιστεύουμε σε έναν κοινό αγώνα ανθρώπων που βρίσκονται στον πάτο της κοινωνίας. Πρέπει να αντιπαλέψουμε την υφιστάμενη ιεραρχία και μόνο ενωμένοι μπορεί να έχουμε πιθανότητες να αλλάξουμε αυτή την κατάσταση. Μπορούμε να δούμε τέτοιες κινήσεις στην Ελλάδα μέσα από τους αγώνες για στέγαση στα Εξάρχεια, όπου οι άνθρωποι αγωνίζονται μαζί για την υπεράσπιση των χώρων τους. Εκατοντάδες άνθρωποι ζούνε σε τέτοιους χώρους. Μπορούμε επίσης να αναφέρουμε τους αγώνες ενάντια σε κάθε είδους εγκλεισμό, τα αντιφασιστικά και αντιρατσιστικά κινήματα, της αυτό-οργανωμένες δομές υγείας, τα αυτό-οργανωμένα θέατρα, σχολεία, νομικές υπηρεσίες, κουζίνες και πολλές άλλες δομές που προωθούν την έμπρακτη αλληλεγγύη, βοηθώντας ανθρώπους που δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους, ανεξαρτήτως φύλου, προέλευσης, χρώματος, πολιτισμικό υπόβαθρο κτλ.
Όλες αυτές οι κινήσεις οργανώνονται από ανθρώπους για ανθρώπους, χωρίς ψευδό-επαγγελματισμό και οικονομικό κέρδος. Αυτό εννοούμε όταν μιλάμε για έμπρακτη αλληλεγγύη. Αυτές οι δραστηριότητες βοηθούν τους ανθρώπους στη καθημερινότητά τους ενώ ταυτόχρονα τους εμπερικλείουν. Γιατί στην τελική όλοι ζούμε σε αυτή την πραγματικότητα. Όλες οι κοινότητες οφείλουν να κατανοήσουν ότι αν δεν είμαστε διαιρεμένοι/ες, μπορούμε να διεκδικήσουμε πολλά.
Προτάγματα
Ελευθερία κίνησης
Σεβασμός της βούλησης για μια καλύτερη ζωή
Όχι άλλη αστυνόμευση στις ζωές μας, δεν θέλουμε να ζούμε στον φόβο και τη βία
